گردآوری: ندا رضایی- دکتری خاکشناسی
✅فرق کودهای کلاته با کودهای معمولی در کجاست؟
✅ کودهای کلاته چه محاسنی دارند؟
کلمه کلات (chalate) از واژه یونانی chele مشتق شده و مترادف با واژه Claw به معنای چنگ زدن و نگهداشتن چیزی توسط چنگال است.
کلات سازی زمانی صورت میپذیرد که مولکولهای بزرگ مخصوص دارای چندین نقطه اتصال (مانند EDTA) با یک micro nutrient باند میشوند.
فرم کلات یک عنصر ، فرمی حفاظت شده است و سایر عناصر نمیتوانند مزاحمتی در جذب یک عنصر کلات شده ایجاد کنند. فرم کلات یک عنصر در مقایسه با فرم معمولی آن بسیار راحتتر و سریعتر توسط گیاه جذب میشود.
بسیاری از عناصر micro nutrient زمانی که به فرم کلاته در بیایند بسیار بهتر از فرم معمولی شان در خاک توسط گیاه جذب میشوند. جذب بسیاری از عناصر توسط ریشه در نتیجه اختلاف بار الکتریکی عنصر با کانال های جذبی موجود در ریشه صورت میپذیرد.
عنصری که بفرم کلاته در آمده باشد پتانسیل بار بیشتری ایجاد خواهد کرد و در نتیجه بیشتر و بهتر از کانالهای ریشه عبور میکند.
معمولترین و اولین عامل کلات کننده در EDTA در کودهای مورد استفاده به صورت مصرف در خاک و همچنین به صورت محلول پاشی است اما اگر در pH بالاتر از 7 قرار گیرد ساختمانش از بین میرود و باز میشود.
✔️پنج دسته از انواع ترکیبات کلات ساز شامل:
1-کلات های مصنوعی (شامل: EDDHA,DTPA,EDTA )
2-لیگنوسولفونات ها که از لیگنین مشتق میشوند و کاربرد زیادی برای محلول پاشی ندارند و این ترکیبات به دلیل بزرگ بودن اندازه مولکول عمدتا در مصارف خاکی استفاده میشوند.
3- سوپر کلاته ها که با GA3 کلات شده و مورد استفاده در کودهای سوسپانسیون هستند.
4-هیومیک و فولویک اسید که هیومیک به دلیل وزن بالای خود عمدتا مصرف خاکی دارد.
5- اسید های آمینه (پروتئین)
✔️مزایای استفاده از کود کلات:
1- افزایش دسترسی گیاه به مواد معدنی ریز مغذی
2-مانع از تثبیت عناصر معدنی ریز مغذی خصوصا در شرایط قلیایی خاک
3-افزایش تحرک عناصر معدنی ریز مغذی در خاک
4- مانع از آبشویی با داشتن عامل کلاته
5-حلالیت در آب
